نا میدی یک واکنش عاطفی به استرس است. این یک احساس رایج است که همه در زندگی خود تجربه خواهند کرد.
برخی از افراد در کوتاه مدت ناامیدی را تجربه می کنند – مانند انتظار طولانی در فروشگاه مواد غذایی – اما
برای برخی دیگر، نا امیدی می تواند طولانی مدت باشد.
عامل استرس زا می تواند بسته به فرد متفاوت باشد، اما برخی از عوامل استرس زا رایج که منجر به نا امیدی می شوند عبارتند از:
استرس در محل کار
دنبال هدفی که نمی توانید به آن برسید
تلاش برای حل یک مشکل و پیدا نکردن راه حل
تعریف ناامیدی و یا سرخوردگی عبارت است از احساس تحریک پذیری یا عصبانیت به دلیل ناتوانی در دستیابی به چیزی.
قرار گرفتن در حالت نا امیدی مداوم می تواند منجر به مشکلات زیادی در زندگی شما شود.
اگر به دنبال هدفی بدون هیچ نتیجه ای ادامه دهید، نا امیدی که احساس می کنید می تواند منجر به احساسات
دیگری شود که بر رفاه و سلامت روان شما تأثیر می گذارد، مانند:
نا امیدی می تواند از منابع داخلی یا خارجی ناشی شود. یک بخش مفید در حل نا امیدی های روزانه
این است که تشخیص دهید ناامیدی شما درونی است یا بیرونی.
ناامیدی درونی:
این بدان معنی است که شما از خود یا واکنش خود ناامید هستید. این می تواند به این معنی باشد که شما
از نحوه واکنش خود در یک موقعیت ناراضی هستید.
ناامیدی بیرونی:
با نا امیدی بیرونی، عامل استرس زا یا چیزی که باعث ناامیدی شما می شود، بیرون از شماست.
این می تواند به معنای چیزهایی مانند اتلاف وقت در ترافیک یا موانعی برای چیزی باشد که می خواهید به آن برسید.
بررسی موقعیت برای تعیین اینکه علت ناامیدی از کجا سرچشمه می گیرد، می تواند اولین گام مفید در حل معضل شما باشد.
نشانه های نا امیدی
ناامیدی می تواند خود را به طرق مختلف نشان دهد. راههای زیادی برای شناسایی فردی که ناامید است
وجود دارد. افرادی که ناامید هستند معمولاً تحریک پذیر و استرس زا می شوند.
برخی از پاسخ های معمول نا امیدی عبارتند از:
از دست دادن عصبانیت
حرکات بی وقفه بدن، مانند ضربه زدن مداوم به انگشتان و آه دائمی
آزار بدنی، گرسنگی دادن به خود، یا عادات غذایی نامنظم
نا امیدی طولانی مدت می تواند برای بدن سخت باشد. علائم نا امیدی طولانی مدت می تواند
به طریق مختلف ظاهر شود. این می تواند تمام جنبه های زندگی شما، حتی الگوهای خواب شما را تحت تاثیر قرار دهد.
مطالعات نشان می دهد که ناامیدی طولانی مدت در زندگی روزمره شما نیز می تواند منجر به کابوس شود.
این می تواند اتفاق بیفتد اگر نا میدی باعث شود شما احساس بی کفایتی کنید. اگر نیازهای شما
برای برآورده شدن در زندگی روزمره برآورده نشود، می تواند منجر به خواب ضعیف و کابوس شود.
رابطه بین سرخوردگی و پرخاشگری
افرادی که مقادیر زیادی از ناامیدی را در زندگی خود تجربه می کنند نیز می توانند مستعد
بروز رفتارهای پرخاشگرانه باشند. این ناامیدی می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد،
از مشکلات شخصی گرفته تا مسائل اجتماعی.
نا امیدی همچنین می تواند منجر به خودگویی منفی شود که باعث ایجاد مارپیچ منفی در تفکر می شود
و منجر به رفتار تهاجمی تر می شود.
یک طرز فکر ناامید می تواند منجر به تفکر منفی در سایر جنبه های روزمره زندگی مانند رانندگی شود.
ناامید بودن در حین رانندگی می تواند منجر به تصمیمات تهاجمی در جاده شود و خود و دیگران را به خطر بیندازد.
مقابله با نا امیدی
هنگام کنار آمدن با ناامیدی، مهم است که به ریشه مشکل برسیم. این احساسات به خودی
خود از بین نخواهند رفت، بنابراین باید بفهمید که چه چیزی باعث آنها می شود.
برای تعیین علت ناامیدی خود می توانید با انجام این مراحل شروع کنید:
در مورد احساسات خود با کسی که به او اعتماد دارید صحبت کنید. صحبت کردن با صدای بلند می تواند
به شما کمک کند به جای اینکه آن را در درون خود نگه دارید، احساسات خود را مرتب کنید.
شروع به ژورنال نویسی کنید. نوشتن احساسات و تجربیات خود می تواند به شما کمک کند دیدگاهی پیدا کنید
و ناامیدی را از بین ببرید. همچنین زمانی که می خواهید به گذشته نگاه کنید و ببینید چقدر پیشرفت کرده اید، ابزار مفیدی است.
یک راه جایگزین برای دستیابی به هدف یا تغییر ساختار برنامه خود پیدا کنید.
تشخیص دهید چه چیزی را می توانید تغییر دهید و چه چیزی را نمی توانید. پذیرش موقعیت می تواند
احساسات ناامید را از بین ببرد، زمانی که متوجه می شوید کنترلی بر آنچه اتفاق افتاده ندارید.
ورزش اندورفین تولید میکند و باعث میشود شما احساس موفقیت کنید و استرس را از بین ببرید.
شناخت احساسات ناامیدی اولین گام برای غلبه بر آنهاست. اگر همچنان مشکلاتی با ناامیدی و
عصبانیت دارید، با یک متخصص صحبت کنید یا به یک گروه پشتیبانی ملحق شوید.
جهت اخذ نوبت و مشاوره حضوری در زمینه : مشاوره خانواده، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره فردی، مشاوره گروهی، مشاوره کودک و نوجوان،
مشکلات شخصیتی، استرس، اضطراب، وسواس و …
می توانید از طریق لینک تماس با ما و یا شماره تماس ۰۹۱۹۲۱۳۶۰۲۳ با خانم راحله صادقی (متخصص امور خانواده و ازدواج) تماس حاصل فرمایید.
عزت نفس توسط افکار، روابط و تجربیات شما شکل می گیرد. دامنه عزت نفس و مزایای داشتن نظر سالم
نسبت به خود را درک کنید.
عزت نفس نظر کلی شما از خودتان است – احساسی که نسبت به توانایی ها و محدودیت های خود دارید.
وقتی عزت نفس سالمی داشته باشید، نسبت به خودتان احساس خوبی دارید و خود را مستحق احترام دیگران می بینید.
وقتی عزت نفس پایینی دارید، برای نظرات و ایده های خود ارزش چندانی قائل نیستید. ممکن است دائما نگران این باشید
که به اندازه کافی خوب نیستید.
در اینجا نحوه تشخیص اینکه آیا عزت نفس شما نیاز به تقویت دارد و چرا مهم است که احساس سالمی نسبت
به ارزش خود ایجاد کنید، آمده است.
عواملی که عزت نفس را شکل می دهند و بر آن تأثیر می گذارند.
عزت نفس در اوایل کودکی شروع به شکل گیری می کند. عواملی که می توانند بر عزت نفس تأثیر بگذارند عبارتند از:
افکار و تصورات شما
واکنش دیگران به شما
تجربیات در خانه، مدرسه، محل کار و اجتماع
بیماری، ناتوانی یا جراحت
سن
نقش و جایگاه در جامعه
پیام های رسانه ای
روابط با افراد نزدیک شما – والدین، خواهر و برادر، همسالان، معلمان و سایر مخاطبین مهم – برای عزت نفس شما مهم است.
بسیاری از باورهایی که امروز در مورد خود دارید منعکس کننده پیام هایی هستند که در طول زمان از این افراد دریافت کرده اید.
اگر روابط شما قوی است و معمولاً بازخورد مثبت دریافت می کنید، به احتمال زیاد خود را ارزشمند می بینید و
عزت نفس سالم تری دارید. اگر اغلب بازخورد منفی دریافت می کنید و اغلب توسط دیگران مورد انتقاد، مسخره کردن
یا بی ارزش شدن قرار می گیرید، به احتمال زیاد با عزت نفس ضعیف دست و پنجه نرم می کنید.
اما تجربیات و روابط گذشته نباید سرنوشت شما باشد. افکار خود شما شاید بزرگترین تأثیر را بر عزت نفس داشته
باشند – و این افکار در کنترل شما هستند. اگر تمایل دارید روی نقاط ضعف یا معایب خود تمرکز کنید، کار بر روی تغییر که
می تواند به شما کمک کند دید متعادل تر و دقیق تری نسبت به خود داشته باشید.
محدوده عزت نفس
عزت نفس بسته به شرایط شما در طول زمان در نوسان است. طبیعی است که در مواقعی که نسبت
به خود احساس ناراحتی می کنید و زمان هایی که نسبت به خود احساس خوبی دارید، بگذرید. با این حال،
به طور کلی، عزت نفس در محدوده ای باقی می ماند که منعکس کننده احساس شما نسبت به خودتان است
و با افزایش سن کمی افزایش می یابد.
در نظر بگیرید که چگونه می توانید عزت نفس شدید خود را تشخیص دهید:
عزت نفس پایین.وقتی عزت نفس پایین یا منفی دارید، برای نظرات و ایده های خود ارزش کمی قائل می شوید.
شما بر روی ضعف ها و عیوب درک شده خود تمرکز می کنید
و به مهارت ها و دارایی های خود اعتبار کمی می دهید. شما معتقدید که دیگران توانایی یا موفقیت بیشتری دارند.
ممکن است در پذیرش بازخورد مثبت مشکل داشته باشید. ممکن است از شکست بترسید
که می تواند شما را از موفقیت در محل کار یا مدرسه باز دارد.
عزت نفس سالم.وقتی عزت نفس سالمی دارید به این معنی است که دیدی متعادل و دقیق نسبت به خود دارید.
به عنوان مثال، شما نظر خوبی نسبت به توانایی های خود دارید، اما عیب های خود را تشخیص می دهید.
زمانی که عزت نفس سالم و مبتنی بر واقعیت باشد، داشتن بیش از حد از آن دشوار است. لاف زدن و احساس
برتری نسبت به اطرافیانتان نشانه عزت نفس زیاد نیست. این به احتمال زیاد نشانه ناامنی و اعتماد به نفس پایین است.
فواید عزت نفس سالم
وقتی برای خود ارزش قائل باشید و عزت نفس خوبی داشته باشید، احساس امنیت و ارزشمندی می کنید.
شما به طور کلی روابط مثبتی با دیگران دارید و نسبت به توانایی های خود اطمینان دارید. شما همچنین آماده یادگیری
و بازخورد هستید، که می تواند به شما کمک کند مهارت های جدید را به دست آورید و در آن مهارت پیدا کنید.
با عزت نفس سالم شما:
در بیان نیازها و نظرات خود قاطع باشید
به توانایی خود در تصمیم گیری مطمئن باشید
قادر به ایجاد روابط ایمن و صادقانه – و احتمال کمتری برای ماندن در روابط ناسالم
در انتظارات خود واقع بین باشید و کمتر از خود و دیگران انتقاد کنید
انعطاف پذیرتر و بهتر در برابر استرس و مشکلات آب و هوایی
عزت نفس تقریباً بر تمام جنبه های زندگی شما تأثیر می گذارد. حفظ یک دید سالم و واقع بینانه نسبت به
خود به این معنا نیست که بوق زدن خود را به صدا درآورید. این در مورد یادگیری دوست داشتن و احترام به خود است – عیوب و همه چیز.
چه چیزی باعث کاهش عزت نفس می شود؟
احساس عزت نفس بالا یا پایین اغلب از دوران کودکی شروع می شود . زندگی خانوادگی که مملو از عدم تایید است
می تواند فرد را تا زندگی بزرگسالی دنبال کند. اعتماد به نفس پایین نیز می تواند به دلیل محیط ضعیف مدرسه یا محل کار
ناکارآمد به مشکل تبدیل شود. به همین ترتیب،
یک رابطه ناخشنود نیز می تواند ارزش شخصی فرد را تغییر دهد.
چگونه می توانید احساس ارزشمندی خود را تقویت کنید؟
هیچ کس کمتر از نفر بعدی شایسته نیست و هیچ کس مهمتر تلقی نمی شود. دانستن این جزئیات بسیار مهم است.
برای داشتن اعتماد به نفس بیشتر و داشتن عزت نفس سالم ،
به کنار گذاشتن ترس از کمتر بودن نسبت به دیگران کمک می کند.
احساس می کنم نمی توانم هیچ کاری را درست انجام دهم. باید چکار کنم؟
خیالتان را راحت کنید و سعی کنید درگیر فکر همه یا هیچ نباشید. یک ساعت از خود انتقاد نکنید.
همانطور که با کسی که دوستش دارید با خودتان صحبت کنید. شما به احتمال زیاد خود را پایین میآورید.
و شرایط را – هر چه که باشد – با عبارات بسیار منفی ترسیم میکنید.
اگر عادت به بازجویی از افکار خود را در
خود بپرورانید، به آرامی یاد خواهید گرفت که از احساسات کم ارزش خود دوری کنید.
مشاوره خانواده، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره فردی، مشاوره گروهی، مشاوره کودک و نوجوان،مشکلات شخصیتی، استرس، اضطراب، وسواس و … می توانید از طریق لینک تماس با ما و یا شماره تماس ۰۹۱۹۲۱۳۶۰۲۳ با خانم راحله صادقی (متخصص امور خانواده و ازدواج) تماس حاصل فرمایید.
من دوستی به نام مانتی رابرتز دارم که یک مزرعه پرورش اسب دارد.
یک روز که در حال صحبت بودیم او داستانی را برای من نقل کرد. داستان پسری که فرزند یک تعلیم دهنده اسب دوره گرد بوده
که از اصطبلی به اصطبل دیگر، از مسابقه ای به مسابقه دیگر و از مزرعه ای به مزرعه دیگر می رفت تا اسب ها را آموزش دهد.
بنابراین درس خواندن آن پسر در دبیرستان مرتباً با وقفه مواجه می شد وقتیکه سال آخر دبیرستان بود از او خواسته شد
تا در یک صفحه بنویسید تا در آینده می خواهد که و چه کاره باشد.
داستان کوتاه رویای خود را دنبال کن
آن شب او هفت صفحه در توصیف هدف خود یعنی داشتن یک مزرعه پرورش اسب نوشت.
او درباره رؤیای خود با تمام جزئیاتش نوشت و حتی یک شکل از یک مزرعه ۲۰۰ جریبی که در
آن محل ساختمانها و اصطبلها و مسیر مسابقه
مشخص شده بود کشید.
و سپس نقشه یک ساختممان ۳۷۰ متر مربعی را کشید که در مزرعه ۲۰۰ جریبی او واقع شده بود.
داستان کوتاه رویای خود را دنبال کن
او تمام آرزوهای خود را در آن پروژه قرار داد و روز بعد آنرا به معلم داد.
دو روز بعد نوشته هایش به دست خودش بازگشت
در صفحه اول یک F (نمره بسیار پایین) با رنگ قرمز نوشته شده بود. با یک توجه که نوشته بود «بعد از کلاس بیا پیش من».
پسر با صفحات حاوی رؤیاهایش به دیدن معلم خود رفت و از او پرسید چرا نمره اش F شده است؟
معلم در پاسخ به او گفت این یک رؤیای غیر واقعی برای پسری در شرایط توست.
تو فرزند یک خانواده دوره گرد از خانواده سطح پایینی هستی! و هیچ سرمایه ای نداری برای داشتن
یک مزرعه پرورش اسب مقدار زیادی پول لازم است.
داستان کوتاه رویای خود را دنبال کن
تو باید یک زمین و اسب هایی با نژاد اصیل بخری و آنها را تکثیر کنی که همه اینها مقدار زیادی پول لازم دارد.
برای انجام چنین کاری هیچ راهی وجود ندارد. پس از آن، معلم اضافه کرد:
اگر تو دوباره با واقع گرایی بیشتری این مطالب را بنویسی من هم در نمره تو تجدید نظر می کنم.
پسر به خانه رفت و مدت طولانی در این مورد فکر کرد و از پدرش در این باره کمک خواست
ولی پدرش به او گفت:
ببین پسرم تو باید خودت این کار را تمام کنی و از ذهن خودت کمک بگیری.
البته من می دانم که این تصمیم بزرگی برای توست.
بالاخره بعد از یک هفته کلنجار رفتن پسر همان صفحات را بدون هیچ تغییری به معلمش برگرداند و به معلمش گفت:
تو می توانی نمره F را برای من نگه داری و من هم رویای خود را برای خودم نگه می دارم.
داستان کوتاه رویای خود را دنبال کن
بله آن پسر مانتی بود. او اکنون یک مزرعه اسب ۲۰۰ جریبی دارد و در حالی این داستان را تعریف می کرد که در
خانه ۳۷۰ متر مربعی خود نشسته بود. مانتی ادامه داد. من هنوز آن ورق کاغذها را دارم. او اضافه کرد بهترین قسمت
داستان اینجاست که دو تابستان پیش همان معلم دبیرستان ۳۰ دانش آموز خود را به مزرعه اسب من برای یک تور یک هفته ای آورد.
وقتی که معلم قدیمی داشت آنجا را ترک می کرد گفت من معلم تو بودم من سارق رؤیای تو بودم. در آن سالها من رؤیای
بچه های زیادی را دزدیدم اما خوشبختانه تو آنقدر عاقل بودی که رویای خود را نگه داری.
اجازه ندهید هیچ کس رویای شما را بدزدد از قلب خود فرمان بگیرید.
تماس با ما مشاوره خانواده – داستان کوتاه رویای خود را دنبال کن
جهت اخذ نوبت و مشاوره حضوری در زمینه : مشاوره خانواده، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره فردی، مشاوره گروهی، مشاوره کودک و نوجوان،
مشکلات شخصیتی، استرس، اضطراب، وسواس و …
می توانید از طریق لینک تماس با ما و یا شماره تماس ۰۹۱۹۲۱۳۶۰۲۳ با خانم راحله صادقی (متخصص امور خانواده و ازدواج) تماس حاصل فرمایید.
سالها پیش , در کشور آلمان , زن و شوهری زندگی می کردند.آنها هیچ گاه صاحب فرزندی نمی شدند.
یک روز که برای تفریح به اتفاق هم از شهر خارج شده و به جنگل رفته بودند.
ببر کوچکی در جنگل، نظر آنها را به خود جلب کرد.
مرد معتقد بود : نباید به آن بچه ببر نزدیک شد. به نظر او ببرمادر جایی در همان حوالی فرزندش را زیر نظر داشت.
پس اگر احساس خطر می کرد به هر دوی آنها حمله می کرد و صدمه می زد. اما زن انگار هیچ یک از جملات همسرش
داستان کوتاه معجزه عشق
را نمی شنید، خیلی سریع به سمت ببر رفت و بچه ببر را زیر پالتوی خود به آغوش کشید، دست همسرش را گرفت
و گفت :عجله کن! ما باید همین الآن سوار اتوموبیل مان شویم و از اینجا برویم. آنها به آپارتمان خود باز گشتند و به این
ترتیب ببر کوچک، عضوی از اعضای این خانواده ی کوچک شد و آن دو با یک دنیا عشق و علاقه به ببر رسیدگی می کردند.
سالها از پی هم گذشت و ببر کوچک در سایه ی مراقبت و محبت های آن زن و شوهر حالا تبدیل به ببر بالغی شده بود
که با آن خانواده بسیار مانوس بود.در گذر ایام , مرد درگذشت و …
داستان کوتاه معجزه عشق
مدت زمان کوتاهی پس از این اتفاق , دعوتنامه ی کاری برای یک ماموریت شش ماهه در مجارستان به
دست آن خانم رسید. زن , با همه دلبستگی بی اندازه ای که به ببری داشت که مانند فرزند خود با او مانوس شده بود
, ناچار شده بود شش ماه کشور را ترک کند.
و از دلبستگی اش دور شود.پس تصمیم گرفت : ببر را برای این مدت به
باغ وحش بسپارد.
در این مورد با مسئولان باغ وحش صحبت کرد و با تقبل کل هزینه های شش ماهه، ببر را با یک
دنیا دلتنگی به باغ وحش سپرد و کارتی از مسئولان باغ وحش دریافت کرد تا هر زمان که مایل بود،
بدون ممانعت
و بدون اخذ بلیت به دیدار ببرش بیاید. دوری از ببر، برایش بسیار دشوار بود. روزهای آخر قبل از مسافرت، مرتب به
دیدار ببرش می رفت و ساعت ها کنارش می ماند و از دلتنگی اش با ببر حرف می زد.
سر انجام زمان سفر فرا رسید.
و زن با یک دنیا غم دوری , با ببرش وداع کرد.
داستان کوتاه معجزه عشق
بعد از شش ماه که ماموریت به پایان رسید. وقتی زن، بی تاب و بی قرار به سرعت خودش را به باغ وحش رساند
. در حالی که از شوق دیدن ببرش فریاد می زد : عزیزم , عشق من، من بر گشتم،
این شش ماه دلم برایت
یک ذره شده بود.
چقدر دوریت سخت بود، اما حالا من برگشتم و در حین ابراز این جملات مهر آمیز , به سرعت
در قفس را گشود. آغوش را باز کرد و ببر را با یک دنیا عشق و محبت و احساس در آغوش کشید. ناگهان , صدای
فریادهای نگهبان قفس , فضا را پر کرد. نه , بیا بیرون , بیا بیرون این ببر تو نیست. ببر تو بعد
از اینکه اینجا رو ترک کردی
, بعد از شش روز از غصه دق کرد و مرد. این یک ببر وحشی گرسنه است.
اما دیگر برای هر تذکری دیر شده بود. ببر وحشی با همه عظمت و خوی درندگی , میان آغوش پر محبت زن،
مثل یک بچه گربه , رام و آرام بود. اگرچه
,ببر مفهوم کلمات مهر آمیزی را که زن به زبان آلمانی ادا کرده بود
, نمی فهمید , اما محبت و عشق چیزی نبود کهبرای درکش نیاز به دانستن زبان و رسم و رسوم خاصی باشد.
چرا که عشق آنقدر عمیق است که در مرز کلمات محدود نشود و احساس آنقدر متعالی است
که از تفاوت نوع و جنس فرا رود.
داستان کوتاه معجزه عشق
برای هدیه کردن محبت , یک دل ساده و صمیمی کافی است، تا ازدریچه ی یک نگاه پر مهر عشق را بتاباند و
مهر را هدیه کند. محبت آنقدر نافذ است که تمام فصل سرمای یاس و نا امیدی را در چشم بر هم زدنی بهار کند.
عشق یکی از زیباترین معجزه های خلقت است که هر جا رد پا و اثری از آن به جا مانده تفاوتی
درخشان و ستودنی، چشم گیر است.
محبت همان جادوی بی نظیری است که روح تشنه و سر گردان بشر را سیراب می کند و لذتی
در عشق ورزیدن هست که در طلب آن نیست.
بیا بی قید و شرط عشق ببخشیم تا از انعکاسش، کل زندگیمان نور باران و لحظه لحظه ی عمر، شیرین و ارزشمند گردد.
در کورترین گره ها، تاریک ترین نقطه ها، مسدود ترین راه ها ,عشق بی نظیر ترین معجزه ی راه گشاست.
مهم نیست دشوارترین مساله ی پیش روی تو چیست،
ماجرای فوقرا به خاطر بسپار و بدان سر سخت ترین قفل ها با کلید عشق
و محبت گشودنی است. پس : معجزه ی عشق را امتحان کن !
تماس با ما مشاوره خانواده – داستان کوتاه معجزه عشق
جهت اخذ نوبت و مشاوره حضوری در زمینه : مشاوره خانواده، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره فردی، مشاوره گروهی، مشاوره کودک و نوجوان،
مشکلات شخصیتی، استرس، اضطراب، وسواس و …
می توانید از طریق لینک تماس با ما و یا شماره تماس ۰۹۱۹۲۱۳۶۰۲۳ با خانم راحله صادقی (متخصص امور خانواده و ازدواج) تماس حاصل فرمایید.
عوارض خودکشی و افکار خودکشی و اقدام به آن آسیبهای عاطفی جدی به دنبال دارد. بهعنوانمثال ممکن است،
فرد بهقدری در این افکار غرق باشد که نتواند در زندگی خوب عمل کند. در بسیاری از افراد آسیب
به خود منجر به مرگ نشده و صدمات جدی و جبرانناپذیری ایجاد میشود. مانند نارسایی اعضای بدن
یا آسیب مغزی که در این افراد بسیار مشاهده شده است.
علاوه بر عوارضی که برای خود شخص ایجاد میشود، خانواده و اطرافیان هم از این موضوع آسیب میبینند.
در این افراد غم، عصبانیت، افسردگی و احساس گناه شایع است.
روشهای خودکشی
افراد به روشهای مختلفی دست به خودکشی میزنند. یکی از این روشهای مرسوم خودکشی از
طریق خفگی میباشد. در این حالت شخص با استنشاق گاز دیاکسیدکربن و کاهش اکسیژن بدن دچار خفگی میشود.
در روش خودکشی با قرص از داروهایی مانند سیانور استفاده میکنند. این دارو باعث کاهش اکسیژنرسانی به بافتها شده
و در نهایت باعث مرگ میشود. خودکشی با دارو رایجترین روش خودکشی در ایران است.
افرادی که به اسلحه دسترسی دارند، با استفاده از سلاح گرم خود را میکشند. البته در این روش بسیاری از
افراد زنده مانده و دچار مشکلات مغزی یا نخاعی میشوند. افرادی که قصد آسیب به خود را دارند، معمولاً در اینترنت
به دنبال بهترین راه خودکشی هستند. این افراد میخواهند خودکشی بدون درد و مرگ راحتی داشته باشند.
اما متأسفانه در تمامی روشها فرد دچار درد و ناراحتی میشود.
اگر شما هم تمایل دارید، به خود آسیب وارد کنید و به راههای مختلف خودکشی فکر میکنید،
حتماً با یک روانشناس صحبت کرده و از متخصص کمک بخواهید. بدون شک مشاوره با یک متخصص حرفهای
بسیار مؤثر بوده و شما را از قرارگیری در این مسیر منصرف میکند.
ارتباط عوارض خودکشی با سوءمصرف مواد و الکل
همانطور که گفته شد خطر خودکشی در مصرفکنندگان مواد مخدر و الکل در مقایسه با افراد عادی بیشتر است.
مصرف مواد و خودکشی بیشتر در جوانان اتفاق میافتد.
مشکلات سوءمصرف الکل و مواد مخدر از چند جهت به رفتار خودکشی کمک میکند:
مسمومیت با مواد مخدر یا الکل ممکن است با افزایش پرخاشگری، اختلال در قضاوت و کاهش
مهارتها باعث افزایش خطر خودکشی شود.
استفاده از موادی مانند الکل باعث افزایش کشندگی برخی از داروها میشود.
افرادی که به مواد وابسته هستند اغلب دارای تعدادی از عوامل خطر دیگر برای خودکشی هستند
بهعنوانمثال جوانان فراری و بیخانمان.
این افراد عموماً علاوه بر افسردگی مشکلات اجتماعی و مالی هم دارد.
اختلال استفاده از مواد در میان افراد تکانشی (impulsive) و افرادی که رفتارهای پرخطر دارند، منجر به خودآزاری میشود.
خودکشیهای مربوطه با مصرف الکل:
۴۰ تا ۶۰ درصد از کسانی که در اثر خودکشی میمیرند در هنگام مرگ مست هستند.
۱ تا ۶ درصد افرادی که اعتیاد به الکل دارند با خودکشی میمیرند.
اکثر افرادی که به الکل اعتیاد دارند به طور همزمان به افسردگی هم مبتلا هستند و این خود عاملی است
که باعث افزایش خطر اقدام به این عمل میشود.
علائم مسمومیت با الکل (اتانول)
تهوع و استفراغ
افزایش ضربان قلب
کاهش فشارخون
تاری دید، دوبینی
مشکلات تنفسی
بیقراری
خوابآلودگی، سرگیجه
کاهش سطح هوشیاری.
خاطرنشان میشود در ایران به علت ممنوعیت مشروبات الکلی، معمولاً الکلهای دستساز استفاده میشود
که حاوی متانول هستند. مسمومیت با متانول ممکن است علائم متفاوتی در مقایسه با مسمومیت با اتانول نشان دهد
که شایعترین آن کوری است.
شایعترین داروهای مصرفی در عوارض خودکشی و علائم آنها
از هر ۵ مورد خودکشی حداقل یک نفر در اثر مسمومیت دارویی میمیرد. نزدیک به ۷۰ درصد افرادی که با خودکشی میمیرند، قبل از مرگ مادهای مصرف کردهاند.
در مطالعهای که بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ میلادی انجام شد نشان میدهد که مسکنها، تببرها، داروهای ضدافسردگی و داروهای ضد روانپریشی بیشترین داروهایی هستند که در خودآزاری استفاده میشود.
در مطالعه دیگر گفته میشود که داروهایی که برای اقدام به خودکشی مصرف میشود بین گروههای
سنی مختلف متفاوت است. افراد جوانتر معمولاً در اقدام به خودکشی از داروهای ضدافسردگی استفاده میکنند
درحالیکه افراد مسن بیشتر از داروهای خوابآور استفاده میکنند.
شایعترین داروهایی که برای خودکشی استفاده میشود داروهای مخدر یا اپیوئیدها هستند که سوءمصرف
آن ها شایع است. از مهمترین داروهای این دسته میتوان به هروئین، متادون، تریاک، شیره، ترامادول، مورفین، پتدین، دکسترومتورفان و کدئین اشاره کرد. در لیست زیر به شایعترین علائم مسمومیت با مخدرها اشاره شده است:
علائم مسمومیت با داروهای مخدر یا اپیوئیدها:
کاهش سطح هوشیاری
تنگ شدن مردمکها
مشکلات تنفسی
کاهش فشارخون
شل شدن ماهیچهها.
علائم مسمومیت با داروهای خوابآور و آرامبخش
سوءمصرف داروهای آرامبخش مانند کلونازپام، لورازپام، زولپیدم، آلپرازولام، فنوباربیتال علائم زیر را ایجاد میکنند:
کاهش سطح هوشیاری
تغییرات خلق
خوابآلودگی و سرگیجه
مشکلات تنفسی
کاهش فشارخون
کاهش ضربان قلب.
علائم مسمومیت با داروهای ضدافسردگی
طیف وسیعی از داروها را شامل میشوند مانند: آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین، فلوکستین، سیتالوپرام و غیره. علائم مسمومیت شامل:
اثرات قلبی عروقی مانند بینظمیهای ضربان قلب
تشنج و تغییرات سطح هوشیاری
بیقراری
کاهش فشارخون و ضربان قلب
تهوع و استفراغ
مشکلات ریوی.
علائم مسمومیت با تببرها:
مسمومیت با تببرها از جمله استامینوفن از شایعترین علت مسمومیت در ایران به شمار میرود.
علائم مسمومیت با استامینوفن در ابتدا ممکن است همراه با تهوع و استفراغ باشد. طی روزهای بعد
از مسمومیت میتواند باعث آسیب و نارسایی کبد شود.
علائم مسمومیت با داروهای ضد روانپریشی:
دسته بعدی داروهای ضد روانپریشی هستند. از جمله داروهای این دسته میتوان به کلرپرومازین، هالوپریدول، الانزاپین، کلوزاپین و غیره اشاره کرد. علائم کلی مسمومیت با این داروها شامل:
اختلالات سطح هوشیاری
تشنج
بیقراری
توهم
کاهش فشارخون
تغییرات نوار قلب و بی نظمیهای ضربان قلب.
راههای پیشگیری از خودکشی و عوارض خودکشی
احتمالاً یکی از سؤالات شما دراینرابطه این است که برای پیشگیری از خودکشی و عوارض خودکشی چه کنیم؟
اگر در میان اعضای خانواده یا دوستانتان شخصی وجود دارد که احتمال میدهید به خود آسیب وارد کند؛
باید اقداماتی را انجام دهید. درصورتیکه خطر این آسیب زیاد است، حتماً با یک متخصص روانشناس
یا روانپزشک صحبت کنید و طبق دستورالعملهای پزشک اقدام کنید. برخی از اقدامات مؤثر در این موضوع ساده اما مؤثر هستند.
۱. احساسات شخص را جدی بگیرید.
ممکن است فکر کنید، مشکل آن شخص آنقدر جدی نیست که اقدام به خودکشی کند. اما این مشکل میتواند
برای شخص بسیار حاد باشد. به طوری که مرگ برای او یک راهحل محسوب شود. بدون قضاوت به حرفهای او
گوش دهید و تجربیات و احساساتش را نادیده نگیرید. اگر در میان صحبتها شخص تهدید به خودکشی کند یا
علائمی مانند افسردگی نشان دهد، حتماً باید مسئله را جدی بگیرید.
۲. به خودکشی بهعنوان نشانه کمک نگاه کنید.
وقتی شخصی به خود آسیب وارد میکند، لزوماً نشانه این نیست که میخواهد بمیرد. این موضوع میتواند،
نشانه درد عاطفی زیادی باشد که نمیداند چگونه با آن کنار بیاید. در واقع این اقدام برای آنها تنها گزینه پیشرو است.
اگر این قربانی نجات پیدا کنند، به دنبال جایگزینی برای مرگ هستند و بدون شک به کمک اطرافیان نیاز دارد.
۳. شنونده خوبی باشید.
صحبتکردن با یک دوست دلسوز باعث میشود افراد تا حدودی از مشکلات خلاص شود. فشارهای غیرقابلتحمل
که میتواند منجر به خودکشی شود با همدلی تا حد زیادی کاهش پیدا میکند. شنونده خوب بودن به مهارت خاصی نیاز ندارد.
سعی کنید صبور و پذیرنده باشید. از مشاجره یا تلاش برای ارائه راهحلهای ساده خودداری کنید.
در هنگام صحبت با افرادی که در فکر خودکشی هستند در اظهارنظر احتیاط کنید. بهعنوانمثال
«آیا راه X، Y یا Z را برای حل این مشکل امتحان کردهای؟» اینگونه جملات بیاحساس به نظر میرسند و ممکن است
شخص احساس کند که مشکل او برای شما بیاهمیت است.
۴. شخص را تشویق به دریافت کمک کنید.
ممکن است، تصور کنید بسیاری از خودکشیها بهصورت ناگهانی انجام میشوند. اما بیشتر این افراد برای
مدت طولانی افسرده بودهاند. با مشاهده اولین علائم افسردگی گام مهم برای پیشگیری از این اتفاق، کمکگرفتن
از روانشناس است. تشویق شخص آسیبدیده برای دریافت کمک از متخصص روانشناس میتواند جان او را نجات دهد.
بدون شک صحبت با یک متخصص و درمان بهترین روش پیشگیری از خودکشی میباشد.
۵. از احساس شخص در مورد خودکشی سؤال کنید.
ممکن است، تصور کنید طرح موضوع خودکشی باعث ارائه ایده به شخص میشود. اما واقعیت این است که این افکار
و احساسات قبل از بیان کردن آن در ذهن شخص وجود داشته است. شما با مطرحکردن موضوع این فرصت را به شخص
میدهید که در مورد آن با شما صحبت کند. در این صورت میتوانید به شخص کمک کنید.
۶. این افراد را تنها نگذارید.
اگر احساس میکنید، شخص در خطر آسیب رساندن به خود است، بههیچوجه او را تنها نگذارید.
این افراد میتوانند از هر وسیلهای برای صدمه زدن به خود استفاده کنند؛ بنابراین سعی کنید اینگونه وسایل را از دسترس دور نگه دارید.
۷. در این شرایط راز نگهدار نباشید.
ممکن است افراد از شما بخواهد که مسائل گفته شده را با کسی در میان نگذارید. توجه داشته باشید که در این
شرایط مجبور هستید قول خود را زیر پا بگذارید. بدون شک نجات زندگی آن شخص از عصبانیت او مهمتر است.
۸. وسایل خودکشی را از دسترس دور کنید.
وسایلی که ممکن است، شخص با آنها به خود آسیب وارد کند را از دسترس دور کنید. وسایلی مانند قرص، تیغ، چاقو یا اسلحه گرم
ازایندست وسایل هستند. اگر شخص برای درمان قرص مصرف میکند، همه قرصها را در دسترس او قرار ندهید و به دستور مصرف آنها دقت کنید.
چگونه به کسی که قصد خودکشی دارد کمک کنیم؟
برای کمک به شخص بهتر است از روانشناس کمک بگیرید. فرد را تشویق کنید که به روانشناس مراجعه کند.
در تعیین وقت یا مراجعه به پزشک او را همراهی کنید. درصورتیکه پزشک دارویی را تجویز کرد، مطمئن شوید
شخص داروها را طبق دستور مصرف میکند. عوارض جانبی داروها را بررسی کرده و در صورت وجود این علائم
حتماً پزشک را مطلع کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که پیداکردن بهترین دارو و درمان برای این افراد نیاز به زمان و صبر دارد.
ممکن است شخص باور به کمکگرفتن از دیگران نداشته باشد؛ پس باید برای ارائه کمک بیشتر تلاش کنید.
بهعنوانمثال گفتن جمله «اگر به چیزی نیاز داشتی، با من تماس بگیر.» کمی مبهم است. منتظر تماس شخص نباشید.
خودتان تماس گرفته و او را بهقرار ملاقات دعوت کنید.
تغییرات مثبتی در زندگی او ایجاد کنید. داشتن رژیم غذایی سالم، خواب کافی و بهرهمندی از نور خورشید حداقل
۳۰ دقیقه در روز تأثیرات مثبتی به همراه دارند. برای ایجاد تغییرات مثبت ورزش هم بسیار مهم است. ورزش باعث
ترشح اندورفین شده و استرس را کاهش میدهد.
اگر کسی خودکشی کرد، چه کار کنیم؟
درصورتیکه یکی از عزیزان شما به خود آسیب جدی وارد کرد، سریعاً با تلفن اورژانس خودکشی تماس بگیرید.
بههیچوجه بدون نظر افراد متخصص کاری انجام ندهید. ممکن است، هرگونه اقدام غیرتخصصی منجر به مرگ شخص شود.
اورژانس برای کمک به شما بهسرعت نیرو اعزام کرده و تا زمان رسیدن نیرو از طریق تلفن راهنماییهای لازم را اعلام میکند.
سعی کنید، در این مدتزمان آرامش خود را حفظ کرده و با دقت به سؤالات مسئول مربوطه جواب داده و قدمبهقدم کارهای
گفته شده را انجام دهید.
مشاوره خانواده، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره فردی، مشاوره گروهی، مشاوره کودک و نوجوان،مشکلات شخصیتی، استرس، اضطراب، وسواس و … می توانید از طریق لینک تماس با ما و یا شماره تماس ۰۹۱۹۲۱۳۶۰۲۳ با خانم راحله صادقی (متخصص امور خانواده و ازدواج) تماس حاصل فرمایید.
خودکشی بهعنوان یکی از ده علت اصلی مرگ و میر در جهان شناخته میشود. اگر خودتان یا یکی
از اطرافیانتان در فکر خودکشی هستید، شاید فکر کنید هیچ راهحلی برای مشکلاتتان وجود ندارد.
اما راه های مؤثری برای جلوگیری و پیشگیری از یک فاجعه بزرگ وجود دارد. شاید بتوان گفت، خودکشی
بدترین واکنش به موقعیتهای استرسزای زندگی است. شناخت علائم هشداردهنده خودکشی،
روشهای خودکشی و شایعترین داروهای مورداستفاده در خودکشی و علایم مسمومیت با آن ها و
شروع درمان حرفهای؛ بهترین مسیر برای کنترل افکار مربوط به خودکشی است.
تمایل به خودکشی یک مشکل بسیار بزرگ است که سریعاً باید برای درمان آن اقدام کرد.
اگر دچار چنین مشکلی هستید یا کسی از اطرافیانتان درگیر این افکار است هرچه زودتر به روانشناس مراجعه کنید
و مسیر درمانی خود را شروع کنید.
بر اساس تعریف سازمان کنترل و پیشگیری از بیماریها، خودکشی مرگی ناشی از آسیب به خود است
که باهدف پایاندادن به زندگی انجام میشود. اقدام به خودکشی هنگامی است که فرد با آسیب به خود
در تلاش برای پایان بخشیدن به زندگی خود است ولی منجر به مرگ نمیشود.
با توجه به تخمین سازمان جهانی بهداشت سالانه حدود یک میلیون نفر بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند.
دلیل اینکه افراد مجبور به کشتن خود می شوند چیست؟ برای افرادی که درگیر این مشکل نیستند،
درک این افراد بسیار دشوار است. آسیب به خود تلاشی ناامیدانه برای فرار از رنج است.
این افراد معمولاً احساس نفرت از خود داشته و ناامیدی و انزوا آنها را کور میکند.
خودکشی کردن چهارمین علت اصلی مرگ و میر در نوجوانان ۱۵ تا ۱۹ سال است. این گروه سنی بسیار
در معرض خطرات چنین افکاری هستند. ۷۷% از خودکشیها در جهان مربوط به کشورهای کمدرآمد یا درآمد
متوسط است. مشکلات مالی میتواند یکی از دلایل اقدام به خودکشی نیز باشد.
چگونه می توانیم مانع خودکشی افراد شویم؟ روز ۱۰ سپتامبر یا ۲۰ شهریور روز جهانی پیشگیری از
خودکشی اعلام شده است. در این روز سعی کنیم با آگاهیبخشی در مورد خودکشی، میزان آن را در تمام جامعه کم کنیم.
باورهای غلط و رایج در مورد خطرات خودکشی
بسیاری از افرادی که به خود آسیب میزنند توسط اطرافیانشان درک نمیشوند. به این دلیل که
برخی باورهای غلط در مورد آسیب به خود و خودکشی وجود دارد که باعث کمتر دیدهشدن علائم
خطر میشود. برخی از این باورهای غلط عبارتاند از:
افرادی که در مورد خودکشی صحبت میکنند، واقعاً این کار را انجام نمیدهند. این باور کاملاً غلط است. بسیاری از افراد قبل از خودکشی سرنخ یا هشدار دادهاند. حتی جملات و اشارات غیرمستقیم به مرگ میتواند از علائم این مشکل باشد. مانند: «وقتی من رفتم از کارت پیشمان میشوی.»
هرکسی که سعی میکند خود را بکشد، دیوانه است. این باور هم اشتباه است و بسیاری از این افراد روانپریش یا دیوانه نیستند. بسیاری از آنها ناامید، افسرده، ناراحت و غمگین هستند. این ناراحتی و درد عاطفی لزوماً به معنای بیماری روانی نیست.
اگر کسی در خودکشی مصمم باشد، هیچچیز مانع او نمیشود. اما در واقعیت اینطور نیست. انگیزه پایاندادن به زندگی دائمی نیست. حتی یک فرد بسیار افسرده هم ممکن است، احساسات متغیری نسبت به تمایل به زندگی و مرگ داشته باشد. این افراد بهجای تمایل به مرگ فقط میخواهند، درد را متوقف کنند و این درد از راههای دیگری هم میتواند متوقف شود.
افرادی که مرگ را انتخاب میکنند، تمایلی به کمکگرفتن از دیگران ندارند. درصورتیکه این موضوع واقعیت ندارد. بسیاری از افراد قبل از خودکشی به دنبال کمک هستند. مطالعات نشان میدهد، بیش از ۵۰% قربانیان در ۶ ماه قبل از مرگ به دنبال کمک روانشناس بودهاند.
صحبت در مورد خودکشی میتواند، به شخص ایده بدهد. این باور غلط است. شما با صحبت در مورد این موضوع به کسی ایده نمیدهید. صحبت صریح و صادقانه در مورد این افکار و احساسات میتواند یک زندگی را نجات دهد.
خودکشی در دین
در تمامی ادیان الهی خودکشی نهی شده و گناه محسوب میشود. باورهای فرهنگی رایج در مورد خودکشی
در تمامی کشورها این عمل را یک ضعف تلقی کرده و آن را یک راهحل اشتباه برای فرار از درد میدانند. در ادیان
مختلف خودکشی به دلیل آسیب به بدن یک گناه بزرگ محسوب میشود.
علائم اقدام به خودکشی
تمایل به خودکشی با علائم هشداردهندهای شروع میشود. درصورتیکه در مورد این علائم آگاهی داشته باشید،
میتوانید برای درمان این مشکل اقدامات لازم را انجام دهید. هر یک از موارد زیر ممکن است زنگ خطری باشد که
باید به آن توجه کرد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که این علائم هشداردهنده همیشه وجود ندارند و در افراد
مختلف تفاوت دارند. برخی افراد نیت خود را بیان میکنند، درصورتیکه برخی دیگر افکار و احساسات خود را از بقیه مخفی نگه میدارند.
صحبت در مورد خودکشی:
جملاتی مانند «من خودم را میکشم.»، «ایکاش من مرده بودم.» یا «ایکاش من به دنیا نمیآمدم.».
یا اینکه فرد ابراز میکند که هیچ دلیلی برای ادامه زندگی ندارد.
صحبتکردن در مورد احساس تنهایی، ناامیدی و یا گیرافتادن
تهیه وسایلی برای آسیب به خود مثل نگهداری قرص
کناره گیری از اجتماعات و تمایل به تنهایی
احساس اندوه و لذت نبردن از زندگی
وجود نوسانات خلقی:
احساسات شدید و هیجانات در یک روز و دلسردی شدید در روز دیگر
تمایل به خشونت
احساس گرفتاری یا ناامیدی در موقعیتهای خاص
تنظیم وصیتنامه و واگذاری اموال گرانقیمت به اعضای خانواده یا دوستان
افزایش مصرف الکل یا مواد مخدر
تغییر روال عادی زندگی از جمله تغییر در الگوی غذا خوردن و خوابیدن مانند افزایش یا کاهش شدید
خواب شبانه یا افزایش یا کاهش شدید اشتها و در نتیجه کاهش یا افزایش قابلتوجه وزن.
انجام کارهای خطرناک مثل مصرف مواد مخدر یا رانندگی بدون احتیاط
خداحافظی از اطرافیان طوری که انگار دیگر آنها را نخواهد دید.
تغییرات شخصیتی یا اضطراب شدید، بهخصوص زمانی که همراه با یکی از علائم ذکر شده قبلی باشد.
مشاهده این علامتها میتواند ترسناک باشد. ولی در صورت مشاهده این علائم با کمکگرفتن از روانشناس
میتوانید از اقدام به خودکشی و مرگ جلوگیری کنید.
افکار خودکشی به دلایل مختلفی ایجاد میشود. بیشتر اوقات شخص در شرایط سخت زندگی احساس میکند
که نمیتواند با مشکلات روبرو شود. در این شرایط شخص به آینده دیگر امید نداشته و مرگ را به اشتباه یک راه
حل تصور میکند. خودکشی ممکن است مربوط به روابط ژنتیکی باشد. در بسیاری از افرادی که خود را میکشند
یا افکار خودکشی را دارند، سابقه خودکشی خانوادگی دیده میشود.
علل خودشناسی در روانشناسی
روانشناسان مواجهه با شرایط سخت را علت اصلی آسیب به خود میدانند. افراد معمولاً به علت یکی
از موارد زیر تمایل به خودکشی پیدا میکنند:
مشکلات روحی و روانی
سابقه اقدام به خودکشی
اختلال روانی زمینهای مانند افسردگی حاد، اختلال استرس پس از سانحه یا اختلال دوقطبی
زورگویی یا تبعیض
انواع مختلف سوءاستفاده، از جمله تجاوز؛ سوءاستفاده خانگی، جسمی یا جسمی
ازدستدادن یکی از عزیزان بهویژه به دلیل خودکشی
پایان یک رابطه
درد یا بیماری جسمی طولانیمدت
سازگار نشدن با تغییرات بزرگ مثل بازنشستگی یا اخراج
مشکلات مالی
مشکلات مسکن از جمله بیخانمانی
انزوا یا تنهایی
زندان
تجربه موقعیت استرسزا مانند خدمت سربازی یا کنکور
احساس ناکافی بودن یا شکست در یک مسیر
اعتیاد به مواد مخدر
بارداری، زایمان یا افسردگی بعد از زایمان
مشکوک شدن به هویت جنسی یا جنسیت خود
فشارهای فرهنگی مانند ازدواج اجباری
سابقه خانوادگی اختلالات روانی، سوءمصرف مواد، خشونت جسمی یا جنسی
اگر علت تمایل به خودکشی در خود یا در نزدیکانتان را نمیدانید، شاید احساس کنید درمانی برای آن وجود ندارد.
اما در این شرایط مشاوره با روانشناس و کمکگرفتن از او بسیار تأثیرگذار است. روانشناس با مشاوره و ارزیابی شرایط
و افکار بیمار به غلبه بر افکار منفی کمک میکند.
علل اجتماعی خودکشی
رویکرد اغلب مردم دررابطه با علت خودکشی بیماریهای روانی مانند افسردگی است. اما دراین بین نباید
علل اجتماعی آن را فراموش کرد. افراد به دلیل جدایی و طلاق، ازدست دادن شغل و فشار مالی، تحقیر عمومی
یا تهدید به دستگیری به خود آسیب وارد میکنند. شرایط اجتماعی میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به شخص وارد کند.
افزایش نابرابری و کاهش صمیمیت بین افراد باعث بروز مشکلاتی در افراد جامعه شده و الگوهای رفتاری خودتخریبی را ایجاد میکند.
علل افزایش خودکشی در ایران
طبق آمار بهدستآمده از میزان خودکشی در ایران بیشترین تعداد مربوط به استانهای تهران، فارس، خوزستان، آذربایجان شرقی و کرمانشاه است.
اگر بخواهیم نسبت این تعداد را به میزان جمعیت بیان کنیم، باید گفت استانهای ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و کرمانشاه در صدر لیست قرار دارند.
در ایران بیشترین میزان خودکشی در جوانان اعلام شده است. این گروه سنی به دلایل مختلف اقتصادی،
سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دچار مشکل میشوند. اما اصلیترین علت خودکشی در جوانان ناامیدی و عدم اطمینان به آینده است.
آسیب به خود در کودکان و نوجوانان میتواند، به دلیل رویدادهای استرسزای زندگی باشد. در شرایطی ممکن است،
موضوعی برای یک نوجوان جدی و غیرقابلحل باشد؛ درصورتیکه آن مشکل برای بزرگسالان بیاهمیت جلوه کند.
شرایطی مانند مشکلات مدرسه یا ازدستدادن دوست میتواند خطر خودکشی نوجوانان را افزایش دهد.
در برخی مواقع هم کودک یا نوجوان در شرایط خاصی قرار دارد که مایل به صحبت در مورد آن نیست.
اما این عوامل میتوانند یک زنگ خطر باشند.
داشتن اختلالات روانی از جمله افسردگی
ازدستدادن یا درگیری با یکی از دوستان نزدیک یا اعضای خانواده
سابقه سوءاستفاده جنسی یا جسمی
مشکلات مربوط به الکل یا مواد مخدر
مشکلات جسمی یا پزشکی، بهعنوانمثال باردار شدن یا داشتن عفونت مقاربتی
مهمترین علت خودکشی جوانان شرایط استرس زا است. ممکن است، این استرس با گذشت زمان افزایش پیدا کند
و شرایط حاد شود. شرایطی که باعث استرس و آسیب به خود میشوند، عبارتاند از:
ازدستدادن شخصی مهم به دلیل مرگ یا طلاق
تجاوز و آزار جنسی
زورگویی در محل کار
احساس شکست در رسیدن به اهداف
قطع رابطه عاطفی یا دوستانه
تجربه تبعیض یا تعارض دررابطهبا خانواده و دوستان
خودکشی اخیر یکی از عزیزان.
علل خودکشی در افراد مسن
یکی از گروههای سنی که در معرض خطر آسیب به خود قرار دارند، افراد بالای ۶۵ سال هستند.
یکی از عوامل مهم آن افسردگی در افراد مسن است. این بیماری در افراد مسن معمولاً تشخیص داده نشده
و درمان نمیشود. سایر عواملی که میتواند از علل آسیب در این گروه سنی باشد، عبارتاند از:
مرگ یکی از عزیزان، انزوا و تنهایی
بیماری جسمی، ناتوانی یا درد جسمی
تغییرات اساسی در زندگی مثل بازنشستگی یا ازدستدادن استقلال
ازدستدادن هدف در زندگی.
بیماری روانی و خودکشی
طبق آماری که از بررسی افراد بهدستآمده است، حدود ۶۰% از کسانی که با آسیب به خود جانشان را ازدستدادهاند،
دارای اختلال روانی بودهاند، از جمله افسردگی حاد، اختلال دوقطبی یا دیستمی. در افراد جوان علاوه بر افسردگی،
اختلال سوءمصرف مواد هم در این مشکل تأثیر میگذارد.
خطرات خودکشی در افسردگی
بیماری افسردگی و خودکشی با هم ارتباط دارند. البته جای نگرانی نیست. زیرا اکثر افرادی که دچار افسردگی
هستند، این افکار را در ذهن ندارند. اما افسردگی میتواند خطر آسیب به خود را افزایش دهد. طبق دادهها ۲%
از افرادی که برای درمان افسردگی به روانشناس مراجعه میکنند خودکشی میکنند.
این آمار دررابطهبا افرادی که افسردگی حاد داشته و در بیمارستان بستری شدهاند، ۴% اعلام شده است.
در خطر مرگ به دلیل افسردگی تفاوتهای جنسیتی بسیار تأثیرگذار است. به طوری که ۷% از مردان با سابقه
افسردگی طولانیمدت بر اثر آسیب به خود جانشان را ازدستدادهاند. آمار خودکشی موفق در زنان با سابقه افسردگی
طولانیمدت تنها ۱% است.
بیماری اسکیزوفرنی با آسیب به خود و خودکشی در ارتباط است. این افراد گاهی بدون هیچ علائم قبلی به
خود آسیب میزنند. به همین دلیل باید اعضای خانواده، دوستان و روانشناس با آگاهی و دقت کامل رفتار
شخص را رصد کنند. این بیماری بیشتر در مردان جوان دیده میشود.
در این بیماران عواملی مثل زندگی در بیمارستان، ناامیدی، عدم حمایت دیگران و وابستگی بیش از حد
به درمان شرایط را خطرناکتر میکند. خودکشی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی با موارد زیر در ارتباط است:
بیماری طولانیمدت یا درد مزمن
سابقه خانوادگی خودکشی
سابقه افسردگی در گذشته یا در زمان فعلی
سوءمصرف مواد مخدر
ناراحتی شدید
مصرف زیاد داروهای اسکیزوفرنی یا ضدافسردگی
عدم رعایت برنامه درمانی
عدم توانایی کار و وابستگی به دیگران.
داروهای ضدافسردگی و خطرات خودکشی
بهطورکلی بیشتر داروهای ضدافسردگی بیخطر هستند. اما سازمان غذا و دارو شرکتهای تولید دارو را ملزم میکند
که بر روی این داروها سختترین هشدارها را قید کنند. در برخی موارد کودکان، نوجوانان و جوانان زیر ۲۵ سال هنگام
شروع مصرف داروهای ضدافسردگی بهویژه در چند هفته اول یا هنگام تغییر دوز، فرد با افکار خودکشی مواجه شده
یا رفتارهای مربوط به آن در فرد افزایش پیدا میکند.
بااینحال به این نکته توجه کنید که داروهای ضدافسردگی در بلندمدت با بهبود خلقوخو احتمال آسیب به خود را کاهش میدهند.
سابقه افسردگی، ناراحتی شدید و وابستگی به دیگران علائم اسکیزوفرنی و افکار خودکشی را بیشتر میکند.
چه کسانی بیشتر در معرض خطرات خودکشی هستند؟
خودکشی تبعیض قائل نیست؛ خودکشی میتواند هرکسی را در هر مکان و هر زمانی گرفتار کند. اما عوامل خاصی وجود دارد که میتواند در افزایش خطرات خودکشی مؤثر باشد از جمله:
مشاوره خانواده، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره فردی، مشاوره گروهی، مشاوره کودک و نوجوان،مشکلات شخصیتی، استرس، اضطراب، وسواس و … می توانید از طریق لینک تماس با ما و یا شماره تماس ۰۹۱۹۲۱۳۶۰۲۳ با خانم راحله صادقی (متخصص امور خانواده و ازدواج) تماس حاصل فرمایید.
اگرچه مرگ و میر ناشی از خودکشی کودکان از نظر آماری نادر است، برخی از کودکان اقدام به خودکشی می کنند.
اگر کودکانی که فکر خودکشی دارند در دوران نوجوانی درمان نشوند، با افزایش سن خطر خودکشی
در آنها افزایش مییابد. شناسایی کودکانی که به خودکشی فکر می کنند در اسرع وقت بسیار مهم است
تا بتوانند برای نگرانی های سلامت روان درمان شوند.
آیا واقعاً کودکان در معرض خطر خودکشی هستند؟
بسیاری از مردم بر این باورند که کودکان بلوغ رشدی لازم برای انجام افکار خودکشی را ندارند
زیرا تصور ناقصی از مرگ دارند. با این حال، تحقیقات نشان می دهد که در حدود ۹ سالگی، بسیاری
از کودکان درک کاملی از مرگ و خودکشی دارند
صرف نظر از اینکه آنها پیامدهای اعمال خود را درک می کنند، کودکان ممکن است مرگ را به عنوان گزینه ای
برای پایان دادن به درد عاطفی خود بدون درک کامل نهایی بودن اعمال خود در نظر بگیرند.
علائم هشدار دهنده
افرادی که به خودکشی فکر می کنند معمولاً علائم هشدار دهنده ای از خود نشان می دهند – هر تغییر قابل
توجهی در رفتار ممکن است یک علامت هشدار دهنده باشد. علائم هشدار دهنده در کودکان می تواند به صورت زیر باشد:
تغییر در رفتار معمول
نادیده گرفتن علایق شخصی یا فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می بردید
خواب دیدن یا نگرانی در مورد مرگ
افزایش مشکلات در مدرسه یا مشکلاتی که برای اولین بار رخ می دهد
ابراز یا نشان دادن نارضایتی یا بی علاقگی عمومی نسبت به تمامی فعالیت ها
ریسک پذیری
دویدن تو خیابون
بالا رفتن از ساختمان ها یا درختان بلند
بلع مواد غیر خوراکی
علائم متعدد افسردگی
تجربه غم و اندوه طولانی مدت و/یا گریه مکرر
ایجاد مشکلات در تمرکز در مدرسه
از دست دادن علاقه به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می بردید یا نداشتن انرژی برای مشارکت
داشتن بی خوابی یا کابوس های مکرر
به طور معمول به سوالات پاسخ نمی دهند، یا تاخیر طولانی در پاسخ دادن
شکایت از دردها و دردهای فیزیکی که با بیماری تایید شده مرتبط نیست
تجربه اضطراب و ترس ها یا فوبیاهای متعدد
مکالمه ای که نشان دهنده افکار یا برنامه های خودکشی است
“بیشتر اوقات خیلی خوشحال نیستم… به مردن فکر می کنم”
“فکر می کنم مامان به خاطر من رفت… بهتر بود من اینجا نبودم”
“من از زندگیم متنفرم. میخواهم بروم.”
چگونه با کودک در مورد خودکشی صحبت کنیم؟
هنگام صحبت با کودک در مورد خودکشی:
در ابتدای مکالمه نسبت به خلق و خوی کودک حساس باشید و در حین گفتگو متوجه تغییراتی شوید.
آهسته صحبت کنید، از عجله کردن در گفتگو بپرهیزید.
از زبان بدن آنها و همچنین آنچه می گویند آگاه باشید.
لحن باز و بدون قضاوت را حفظ کنید.
از زبان واضح و مستقیم استفاده کنید.
اگر کودکی که می شناسید علائم هشدار دهنده را نشان می دهد، یا به طور کلی نگران آنها هستید، با او صحبت کنید:
قبل از شروع گفتگو، تصمیم بگیرید که چه نقشی با این کودک بازی خواهید کرد.
آیا پشتیبانی مداوم ارائه خواهید کرد؟ آیا لازم است به مراقب او بگویید یا آنها را با پشتیبانی هایی
مانند مشاور مدرسه مرتبط کنید؟ می توانید از دیگران، از جمله مرکز بحران محلی خود، کمک بگیرید.
نگرانی های خود را ذکر کنید. «روز پیش متوجه شدم که گفتی نمیخواهی اینجا باشی چون مادرت دیگر
در خانه زندگی نمیکند. به نظر می رسد در حال حاضر زندگی برای شما سخت است. حالت خوبه؟”
به پاسخ آنها برای ابراز ناامیدی، سرزنش یا ناامیدی گوش دهید، “تقصیر من است که مادر خانه
را ترک کرد” یا “نه … من واقعاً خوب نیستم …”
شما مجبور نیستید راه حل ارائه دهید. فقط گوش کن. اگر پس از شنیدن پاسخ آنها نگران هستید،
بیشتر کاوش کنید. از آنها در مورد موقعیت یا احساساتشان بپرسید. سپس، اگر هنوز نگران هستید که ممکن است
به خودکشی فکر کنند، مستقیماً از آنها بپرسید: “آیا تا به حال آنقدر ناراحت شدید که می خواستید بمیرید؟
” یا “آیا به آسیب رساندن یا کشتن خود فکر می کنی؟” اگر کودکی افکار خودکشی را بیان می کند،
به مراقبان او اطلاع دهید و اطمینان حاصل کنید که کودک به حمایت های درمانی متصل است.
علائم هشدار دهنده حاد
برخی از علائم هشدار دهنده نیاز به اقدام فوری بیشتری نسبت به سایرین دارند.
اگر متوجه شدید که کودکی علائم هشدار دهنده زیر را نشان می دهد، با خط بحران محلی تماس بگیرید
و در صورت لزوم به مراقب کودک هشدار دهید. اگر فکر میکنید خطر خودکشی قریبالوقوع است،
مطمئن شوید که کودک تنها نمیماند – تا زمانی که با یک ارائهدهنده مراقبتهای روانی، مراقب یا تماسهای دیگر باشد، با او بمانید:
صحبت در مورد تمایل به مردن یا خودکشی؛ و به دنبال راهی برای خودکشی یا داشتن یک برنامه.
عوامل خطر
برخی عوامل می توانند افراد را در معرض خطر بیشتری نسبت به سایرین برای خودکشی قرار دهند.
اینها برخی از عوامل خطر است که به ویژه بر کودکان تأثیر می گذارد:
سابقه خانوادگی خودکشی، افسردگی یا مصرف مواد
اقدام به خودکشی قبلی
افسردگی، اضطراب یا سایر بیماری های روانی درمان نشده
درک ناقص مرگ: اگر کودکی عواقب اعمال خود را درک نکند، ممکن است خطرات مرگباری را متحمل شود، مثلاً وارد ترافیک شود.
آسیب به خود مانند برداشتن مکرر زخم ها، چسباندن پین به پوست، جویدن ناخن ها برای ایجاد خونریزی یا درد، ضربه زدن به خود
دسترسی به وسایل خودکشی مانند سلاح گرم یا داروهای تجویزی
مشکلات یادگیری یا عدم موفقیت در مدرسه (کودک ممکن است باور کند که آنها شکست خورده اند)
قرار گرفتن در معرض آسیب های جسمی، عاطفی یا جنسی
محیط خانه ناپایدار ناشی از موقعیت هایی مانند طلاق، جابجایی های مکرر یا چند مراقب (کودک ممکن است خود را به خاطر شرایطش سرزنش کند)
تجربیات منفی مدرسه مانند قلدری
تلفات قابل توجه اخیر مانند مرگ والدین، دوست نزدیک یا حیوان خانگی
عوامل حفاظتی
عوامل یا شرایط خاصی می توانند فرد را در برابر فکر به خودکشی محافظت کنند و تاب آوری او را افزایش دهند.
اینها برخی از عوامل محافظتی هستند که می توانند تاب آوری را در کودکان ایجاد کنند:
روابط مثبت مانند با خانواده، معلمان، مربیان، والدین رضاعی، همسالان
عزت نفس و عزت نفس مثبت
نگاهی امیدوارانه به آینده
مهارت های حل مسئله و مقابله موثر
محیط خانه امن و مطمئن
تجربه مثبت مدرسه
توانایی انتقال نیازها، احساسات و افکار خود به دیگران
تجربیات مثبت زندگی
موفقیت در مدرسه، ورزش یا فعالیت های هنری
مشارکت در جوامع دینی/مذهبی
چگونه می توان از خودکشی در کودکان جلوگیری کرد؟
روابط مثبت در زندگی کودکان نقش مهمی در ارتقای سلامت روان و ایجاد انعطاف پذیری
آنها دارد: آنها عزت نفس، شایستگی و توانایی پاسخگویی به چالش های زندگی را تقویت می کنند.
هر کسی که در زندگی یک کودک است می تواند برای ایجاد انعطاف پذیری در آن کودک تلاش کند.
در خانه
والدین و سایر اعضای خانواده و همچنین معلمان، مربیان و هر کس دیگری که در زندگی کودک
تأثیرگذار است، میتوانند برای ایجاد انعطافپذیری در آن کودک اقدامات زیر را انجام دهند:
فعالانه گوش دادن، درک، و اعتبار بخشیدن به آنچه می گویند
به کودک بیاموزید که اشتباهات و مشکلات فرصتی برای یادگیری مهارت های جدید هستند
شناسایی و تایید نقاط قوت کودک
تشویق کودکان به درخواست کمک در صورت نیاز
در مدرسه
معلمان، مشاوران مدرسه، مربیان و مدیران مدرسه همگی میتوانند در تقویت تابآوری در کودکان نقش داشته باشند:
ارائه برنامه ها و برنامه های ایمن، ساختار یافته و قابل پیش بینی
افزایش حس کنترل در کودکان
افزایش اعتماد به نفس و تجربه موفقیت در کودکان با تعیین اهداف قابل دستیابی
آموزش رفتارهای مثبت
حصول اطمینان از واکنش مناسب پس از مرگ خودکشی یک دانش آموز
اجرای برنامه های پیشگیری از خودکشی
برنامهریزی پیشگیری از خودکشی در مدارس زمانی مؤثر است که شامل موارد زیر باشد:
ارتقای سلامت روان که بر فعالیت های مبتنی بر نقاط قوت، تاب آوری و کمک جویی تأکید دارد
مشارکت معنادار دانش آموز که به آنها احساس تعلق و هدف می دهد
آموزش معلمان و کارکنان برای شناسایی افکار خودکشی در کودکان
دسترسی آسان و آشکار به حمایت از سلامت روان در مدرسه
مراقبت متمرکز و هماهنگ پس از اقدام به خودکشی یا رفتارهایی که منجر به بستری شدن در بیمارستان می شود
مشاوره خانواده، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره فردی، مشاوره گروهی، مشاوره کودک و نوجوان،مشکلات شخصیتی، استرس، اضطراب، وسواس و … می توانید از طریق لینک تماس با ما و یا شماره تماس ۰۹۱۹۲۱۳۶۰۲۳ با خانم راحله صادقی (متخصص امور خانواده و ازدواج) تماس حاصل فرمایید.
خودکشی عبارت است از اقدام عمدی خود فرد که منجر به مرگ وی شود. رفتار خودکشی هر اقدامی است که می تواند منجر
به مرگ فرد شود ، مانند مصرف بیش از حد مواد مخدر یا تصادف عمدی خودرو.
رفتار
افرادی که در معرض خطر رفتار خودکشی قرار دارند ممکن است به دلایل زیادی به دنبال درمان نباشند ، از جمله:
آنها معتقدند هیچ چیز کمکی نمی کند.
آنها نمی خواهند به کسی بگویند که مشکل دارند.
آنها فکر می کنند درخواست کمک نشانه ضعف است.
آنها نمی دانند برای کمک به کجا مراجعه کنند.
آنها معتقدند که عزیزانشان بدون آنها وضعیت بهتری خواهند داشت.
درمان افرادی که در خطر خودکشی هستند
درمان بستگی به علت زمینه ای افکار و رفتار خودکشی فرد دارد. در بسیاری از موارد ، درمان شامل گفتگو درمانی و دارو است.
گفتاردرمانی
گفتگوی درمانی ، که به روان درمانی نیز معروف است ، یکی از روش های درمانی احتمالی
برای کاهش خطر اقدام به خودکشی است. درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی گفتگوی درمانی است
که اغلب برای افرادی که به فکر خودکشی هستند استفاده می شود.
هدف آن این است که به شما بیاموزد چگونه از طریق رویدادها و احساسات استرس زای زندگی که ممکن است
در افکار و رفتار خودکشی شما مثر باشد ، کار کنید. CBT همچنین می تواند به شما کمک کند تا باورهای منفی
را با باورهای مثبت جایگزین کرده و احساس رضایت و کنترل را در زندگی خود به دست آورید.
ممکن است از تکنیک مشابهی به نام درمان رفتاری دیالکتیکی (DBT) نیز استفاده شود.
دارو
اگر گفتگوی درمانی برای کاهش موفقیت آمیز ریسک کافی نیست ، ممکن است داروهایی برای
کاهش علائم مانند افسردگی و اضطراب تجویز شود. درمان این علائم می تواند به کاهش یا حذف افکار خودکشی کمک کند.
ممکن است یک یا چند نوع از داروهای زیر تجویز شود:
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد روان پریشی
داروهای ضد اضطراب
تغییر سبک زندگی
علاوه بر گفتگو درمانی و دارو ، گاهی اوقات می توان با اتخاذ برخی عادات سالم ،
خطر خودکشی را کاهش داد. این شامل:
پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر. دوری از الکل و مواد مخدر بسیار مهم است ، زیرا این مواد می توانند مهار کننده ها را کاهش داده و احتمال خودکشی را افزایش دهند.
ورزش منظم. ورزش حداقل سه بار در هفته ، به ویژه در خارج از منزل و زیر نور متوسط خورشید، نیز می تواند مفید باشد. فعالیت بدنی باعث تحریک تولید برخی از مواد شیمیایی مغز می شود که به شما احساس شادی و آرامش بیشتری می دهد .
خوب خوابیدن. همچنین داشتن کیفیت کافی خواب مهم است. خواب ضعیف می تواند بسیاری از علائم سلامت روانی را بسیار بدتر کند. اگر در خواب مشکل دارید با پزشک خود صحبت کنید.
علت رفتار خودکشی
دیدگاه علمی فعلی درباره خودکشی این است که گرچه خودکشی پیچیده است اما خودکشی یک رویداد مرتبط با
سلامتی است که شامل مجموعه ای از عوامل ژنتیکی ، محیطی و روانشناختی/رفتاری است.
مطالعات کالبد شکافی روانشناختی به وضوح نشان می دهد که در هر مورد از خودکشی ، متوفیان عوامل متعددی
را برای خودکشی تجربه می کردند. تحقیقات نشان داده است که ۸۵ تا ۹۵ درصد از افرادی که بر اثر خودکشی
جان خود را از دست می دهند ، در هنگام مرگ دارای بیماری روانی قابل تشخیص هستند.
افسردگی یکی از عوامل خطرناک ، قوی و قابل درمان برای خودکشی است .
مدت زمان صرف شده در یک دوره افسردگی قوی ترین پیش بینی کننده خودکشی است.
برای بیماران مبتلا به افسردگی ، خطر خودکشی در دوره هایی که افسردگی شدیدتر است،
و هنگامی که چندین عامل خطر دیگر به هم نزدیک می شوند ، افزایش می یابد. همچنین،
به نظر می رسد خودکشی زمانی رایج تر است که اضطراب شدید بخشی از افسردگی اساسی یا افسردگی دوقطبی باشد .
مواد و روش ها
انتخاب روش برای خودکشی توسط عوامل زیادی تعیین می شود ، از جمله عوامل فرهنگی،
در دسترس بودن وسایل برای خودکشی کامل و جدی بودن قصد.
(ترکیبی از این عوامل مطمئناًبر محبوبیت مسمومیت با سموم دفع آفات به عنوان وسیله ای رایج برای خودکشی در اکثر کشورهای
آسیایی تأثیر می گذارد.) برخی از روش ها (مانند پرش از ارتفاع) عملاً زنده ماندن را غیرممکن می سازد ،
در حالی که برخی دیگر (به عنوان مثال ، مصرف مواد مخدر) ممکن است نجات را امکان پذیر کند.
به با این حال ، استفاده از روشی که ثابت می کند کشنده نیست لزوماً به این معنا نیست که قصد کمتر جدی بوده است.
برای اقدام به خودکشی ، مصرف مواد مخدر رایج ترین روش مورد استفاده است. روش های خشونت آمیز،
مانند تیراندازی و دار زدن ، در بین اقدام به خودکشی غیر معمول است.
مشاوره خانواده، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره فردی، مشاوره گروهی، مشاوره کودک و نوجوان،مشکلات شخصیتی، استرس، اضطراب، وسواس و … می توانید از طریق لینک تماس با ما و یا شماره تماس ۰۹۱۹۲۱۳۶۰۲۳ با خانم راحله صادقی (متخصص امور خانواده و ازدواج) تماس حاصل فرمایید.